Jednym z pierwszych objawów zauważanym przez rodziców jest spędzanie przy komputerze coraz większej ilości czasu, często kosztem innych dotychczasowych zainteresowań. Dziecko wpada w tzw. „ciągi komputerowe” tzn. potrafi siedzieć przed monitorem komputera po kilka godzin bez przerwy, zapominając niekiedy nawet o posiłkach. Kolejnym aspektem, który zwraca uwagę rodziców jest zaniedbywanie obowiązków szkolnych w związku z komputerem i zaangażowaniem dziecka w świat wirtualny, nie odrabianie lekcji, słabsze oceny w szkole, brak czasu na naukę i spotkania ze znajomymi. Często bezpośrednim powodem dla którego rodzice decydują się poszukać pomocy u specjalisty są agresywne zachowania dziecka w sytuacji, gdy podejmują oni próbę ograniczenia czasu jaki spędza ono przed komputerem czy konsolą. W takich momentach bardzo często osoby uzależnione reagują rozdrażnieniem, wybuchają złością.
Same nie są w stanie ograniczyć ilości czasu spędzonego przed monitorem, pomimo podejmowanych prób i deklaracji składanych rodzicom, że od dziś będą poświęcały na to mniej czasu. Dzieci i młodzież, które są uzależnione często kłamią pytane o ilość czasu spędzonego w sieci. Uzależnienie od komputera i Internetu jest uzależnieniem psychicznym, tzn. osoba uzależniona ma silną potrzebę korzystania z komputera, surfowania po Internecie. Młody człowiek, który wpadł w sidła nałogu najczęściej nie potrafi sam sobie z nim poradzić oraz nie zauważa swojego problemu. Informowany przez innych, że popadł w tarapaty nie przyjmuje tego faktu do wiadomości, a wręcz oskarża bliskie sobie osoby, iż go bezpodstawnie pomawiają o to, że jest uzależniony. Uzależnienie od komputera bądź Internetu prowadzi do poważnych konsekwencji zdrowotnych – zarówno psychicznych, fizycznych jak i społecznych.
Jak mogę pomóc dziecku?
Uzależnienie to poważna sprawa i nie możemy wymagać by dziecko po prostu „rzuciło” komputer, szczególnie, iż korzystanie z zasobów sieci jest niekiedy konieczne do wykonywania zadań realizowanych w szkole oraz jest łącznikiem ze znajomymi. Ważne jest by nazywać niepokojące zachowania i ich konsekwencje, by uświadomić mu, że to co się z nim dzieje jest poza jego kontrolą. Jest to o tyle trudne, że w dzisiejszych czasach komputer i Internet są powszechnie używanymi mediami społecznie akceptowalnymi, a osoby z nich korzystające odbierane są jako nowoczesne. Ponieważ nie można wymagać całkowitej rezygnacji z używania komputera podstawowym celem jest zmiana sposobu korzystania z niego. Konieczne jest także ustalenie rzeczywistych ram czasowych korzystania z komputera, a także innych codziennych aktywności, włącznie z czasem na odpoczynek- ustalenie planu dnia. Realizacja takiego nowego planu dnia pomoże zastąpić stare zwyczaje nowymi i zagospodarować te obszary życia, które zostały zaniedbane. W trakcie terapii bardzo ważną rolę pełnią rodzice, którzy są na bieżąco informowani o postanowieniach i umowach jakie zawarto z ich dzieckiem. To oni weryfikują rzeczywisty proces wychodzenia z uzależnienia, przede wszystkim musza być przekonani, że niezbędne jest konsekwentne przestrzeganie ustaleń powziętych w trakcie terapii. Ważne jest by okazywali dziecku, że je kochają, mimo, że nie akceptują jego zachowania. Pozwalali mu ponosić odpowiedzialność i koszty uzależnienia.
Rodzicu jeśli zauważyłeś, że Twoje dziecko:
- regularnie korzysta z internetu w celu regulowania swoich stanów emocjonalnych (nie radzi sobie z trudnymi emocjami: lękiem, złością, nudą, smutkiem, samotnością, a komputer pomaga mu się odprężyć),
- często przekracza planowany wcześniej czas wyznaczony na korzystanie z Internetu,
- koncentruje swoje życia wokół przebywania w sieci, korzystania z komputera, np. spędza czas przed komputerem do późnych godzin wieczornych i nocnych, wstaje wcześnie rano, aby przed szkołą móc jeszcze zagrać lub siada do komputera zaraz po przyjściu ze szkoły, spożywa posiłki przed komputerem,
- ogranicza i nieumiejętnie nawiązuje kontakty z bliskim otoczeniem(wycofuje się ze świata realnego) na rzecz kontaktów wirtualnych i poświęca im coraz większą ilość czasu,
- ma poczucie dyskomfortu w sytuacjach ograniczonego dostępu do komputera,
- ma problemy społeczne, zdrowotne i finansowe, które związane są z Internetem,
- ma problemy w nauce (często na skutek trudności z koncentracją uwagi, impulsywnością, nadruchliwością, zaburzeniami nastroju),
- ucieka w wirtualny świat od rzeczywistości, która być może jest dla niego trudna: np. między członkami rodziny trwa nierozwiązany konflikt, nie jest akceptowane przez swoich rówieśników.
Jeżeli chociaż połowa z wymienionych powyżej sygnałów ostrzegawczych opisuje zachowanie i życie Twojego dziecka skonsultuj się ze specjalistą. Możesz to zrobić w najbliższej poradni psychologiczno-pedagogicznej, poradni zdrowia psychicznego lub poprzez infolinie Instytutu Psychologii Zdrowia PTP: