Nie od dziś wiadomo, że nasza ortografia może sprawić nam wiele kłopotów. Zostanie mistrzem ortografii wcale nie jest łatwe.
Jedne dzieci uczą się pisać poprawnie dość szybko i łatwo, jakby miały do tego pewne zdolności. Są jednak dzieci, którym opanowanie poprawnej pisowni sprawia wiele problemów. Czy to znaczy, że nie należy nad tym pracować. Myślę, że nie. Jeżeli mamy z czymś trudności to wymaga to od nas więcej ćwiczeń, pracy, poświęconego czasu.
Dyktando w 10 punktach – z komentarzem ortograficznym
Punkt 1. Umowa
Umów się z dzieckiem, że codziennie (lub w wybrane dni tygodnia) będziecie robić dyktando obejmujące zawsze tylko 3 zdania. Wymyślcie wspólnie nagrodę po każdym tygodniu pracy. Bo przecież każdy z nas powinien być nagradzany za swoją pracę.
Punkt 2. Wybór tekstu
Zaznacz w książce dziecka 3 zdania i przeczytaj na głos pierwsze zdanie.
Punkt 3. Komentarz ortograficzny
Dziecko powtarza zdanie i omawia pisownię każdego wyrazu: podaje zasady pisowni,
poszukuje uzasadnienia pisowni.
Punkt 4. Zapisywanie
Dziecko zapisuje zdanie (podobnie postępuje z następnymi zdaniami).
Punkt 5. Kontrola 1 – dziecko
Dziecko samodzielnie sprawdza cały napisany przez siebie tekst.
Punkt 6. Kontrola 2 – dorosły
Dorosły sprawdza tekst. Jeżeli znajdzie błędy, podaje ich liczbę, zaznacza wyraz błędnie napisany ale nie wskazuje błędu.
Punkt 7. Kontrola 3 – dziecko
Dziecko ponownie sprawdza tekst za pomocą słownika ortograficznego i dokonuje poprawy.
Punkt 8. Kontrola 4 – dorosły
Dorosły sprawdza poprawiony tekst. Jeżeli nadal są błędy, wskazuje tekst, z którego dyktował zdania.
Punkt 9. Kontrola 5 – dziecko
Dziecko porównuje napisany tekst ze wzorem i ostatecznie poprawia błędy.
Punkt 10. Poprawa – dziecko
Dziecko opracowuje błędnie napisane wyrazy: np. podaje zasady pisowni, wyrazy
pokrewne, odmienia wyrazy przez przypadki, przepisuje wyraz kilka razy)
Po tygodniu pracy możemy „pokusić” się o sprawdzenie efektów naszej wspólnej pracy. Proponuję podyktować dziecku trzy zdania, które opracowaliśmy na początku tygodnia. Możemy porównać pisownię jakich wyrazów dziecko utrwaliło i udzielić za to pochwały, bo chyba nie ma lepszej nagrody niż „dobre” słowo, szczególnie z ust kochanego rodzica.
Założeniem tego rodzaju ćwiczeń w pisaniu, jest przeświadczenie o możliwości utrwalenia zasad pisowni i wytworzenia świadomości ortograficznej przez nawyk „głośnego myślenia” i następnie „cichego przypominania” sobie zasad pisowni w trakcie pisania. Wyrobienie nawyku sprawdzania pisanych prac. Dziecko ma prawo popełnić błędy ale nie powinno ich pozostawić bez poprawy.
„Dyktando w 10 – punktach” ma na celu:
1. Utrwalanie znajomość pisowni.
2. Wytworzenie nawyku stałego przywoływania zasad ortograficznych podczas pisania.
3. Wytworzenie nawyku stałego sprawdzania napisanego tekstu (jego autokorekty), a tym samym wyrobieniu przez dziecko poczucia odpowiedzialności za napisany tekst.
(na podstawie zaleceń prof. Marty Bogdanowicz)